Hendrik Jans Brandsma (VIIIw)
Geboortedatum:
19 maart 1843
Geboorteplaats:
Langweer
Sterfdatum:
18 augustus 1926
Sterfplaats:
Langweer Hendrik Jans Brandsma (VIIIw) is de zoon van Jan Hendriks Brandsma en Lipkje Jans Hoekstra.
Op 12 maart 1863 wordt Hendrik gekeurd voor de Nationale Militie. Hij blijkt 1,622 m groot en wordt 'tot de dienst aangewezen'. Als bijzonderheid wordt nog vermeld dat hij een 'litteken aan 't voorhoofd' heeft.
Van 20 mei 1864 tot 15 april 1865 werkt Hendrik als knecht bij veehouder Johannes de Jong te Langweer. Daarvoor werkte hij in Uitwellingerga. Op 22 februari 1867 vestigt Hendrik zich op nummer 1 in Langweer. Van 28 februari tot 16 mei 1867 werkt hij opnieuw voor Johannes de Jong.
Hendrik trouwt op 11 april 1874 in Langweer met Mattzen Jans Jonker.
Ze vestigen zich in Langweer, waar Hendrik de kost verdient als boerenknecht, praamschipper, winkelier en inlands kramer. In maart 1870 huurt Hendrik samen met zijn jongere broer Lykele zeilpraam
'De Twee Gebroeders'. Beiden zijn winkelier en inlands kramer. Mogelijk hebben ze ook samengewerkt met zwager Arend Pieters Klomp, die een beurtschip had gehuurd en die als koopman, inlands kramer en winkelier de kost verdiende.
Het eerste kind van Hendrik Jans en Mattzen wordt dood geboren. Het is een jongetje. Het gezin woont in de huizen 52a en 86 te Langweer. Van 12 mei 1894 tot 11 april 1896 wonen Hendrik en Mattzen in St. Nicolaasga. Daarna vestigen ze zich weer in Langweer. Ze wonen achtereenvolgens in huisnummer 86a, 110, 42a, 105 en 136. Op 11 april 1896 verhuizen ze naar nummer 110. Ze krijgen nog drie zoons: Jan, Foeke en Wiebren.
Hendrik Jans Brandsma was een driftig man. Op zijn 23e wordt hij tot vijftien dagen cel veroordeeld, omdat hij in de bakkerij van de weduwe Siedzes in Langweer dienstmeid Tjitske de Koe een slag in het gezicht heeft gegeven. Ze zou hem gesard hebben.
Achterkleinzoon Wiebren Brandsma (1932) weet van zijn tantes dat Hendrik toen hij oud, ziekelijk en bedlegerig was, eens uit drift met zijn stok de petroleumlamp aan diggelen sloeg.
Hendrik en Mattzen wonen begin 1900 in de kelder van Osinga State. In 1887 was het pand op afbraak verkocht. In de periode tot de afbraak in 1938 werd de benedenverdieping gebruikt voor arbeiderswoningen. Dat waren er een tweetal, gescheiden door een brede gang. Verder was er nog de kelder.
Osinga State is het voormalige gemeentehuis van Langweer. De oorspronkelijke stins werd gebouwd in opdracht van grietman Syts van Osinga (1619-1652) van Doniawerstal Osinga State was grietenijhuis en later gemeentehuis. Na eerdere verbouwingen in de 19e eeuw werd de state in 1938 gesloopt en vervangen door een nieuw gebouw. Het gebouw is nu particulier bezit.
Osingastate in Langweer
